Alfred Schnittke – Concert voor Koor

Schermafbeelding 2018-05-27 om 10.50.33

De Utrechtse Studenten Cantorij en het Hollands Vocaal Ensemble uit Amsterdam bundelen hun krachten in het legendarische Concert voor Koor van Schnittke. Onder leiding van Fokko Oldenhuis brengt het zeventigkoppige gezelschap de indrukwekkende Russisch-Orthodoxe klanken in al hun complexiteit ten gehore. Het concert wordt gecompleteerd met andere geestelijke en wereldlijke Russisch stukken.

Concerten:

23 juni, 20:15
Nicolaïkerk
Nicolaaskerkhof 8, Utrecht

24 juni, 15:30
Dominicuskerk
Spuistraat 12, Amsterdam

Kaarten aan de deur:                                          €17,50
Voor studenten, Stadspas of U-pas:                 €12,50

Voorverkoop via www.uscantorij.nl:               €15,00
Voor studenten, Stadspas of U-pas:                 €10,00

Het zestienstemmige (!) Concert voor koor is een groots werk, dat niet zou misstaan als soundtrack van een episch drama. Het ene moment klinkt er een mooi koraal, het volgende moment barst het koor los in gecompliceerde loopjes en is het moeilijk om de verschillende stemmen te onderscheiden. Omdat het stuk geheel a cappella is worden alle mogelijke facetten van de menselijke stem gebruikt. Dit maakt het stuk voor zangers dan ook een grote uitdaging, maar wel eentje die elke koorzanger toch één keer meegemaakt moet hebben. De samenwerking tussen twee koren is hard nodig, want het stuk vraagt om een grote bezetting.

Met het Concert voor Koor past Schnittke in een rijke traditie van sacrale Oost-Europese koorwerken De tekst van het Concert is het derde gebed (van de 95) uit Het Boek van de Treurzangen van de Armeense monnik en dichter Gregorius van Narek (951-1003). Schnittke volgt de Russische vertaling, die het gebed in vier gedichten opdeelt. Als eerste componeerde hij deel drie (1984). Na een succesvolle ontvangst verwerkte hij ook de andere drie delen (1985).

In het eerste deel wordt God aangeroepen. Het tweede deel legt uit dat deze tekst voor iedereen is, voor de rechtschapene en voor de zondige, de arme en de rijke, de stedeling en de bergbewoner, enzovoort. In het derde deel bidt de dichter voor het zielenheil van de lezer en in het laatste deel bidt hij dat er helende kracht van zijn tekst mag uitgaan.

Schnittke zoekt in zijn Concert naar een sterke verbondenheid tussen de religieuze tekst en de muziek. Hij laat zich inspireren door twee grote voorbeelden. Bij het componeren van zijn muziek gaat hij uit van de betekenis van de tekst, zoals Bach dat ook in zijn stukken deed.  Geïnspireerd door Rachmaninov verwerkt ook Schnittke oude Russisch-Orthodoxe melodieën zonder ze letterlijk te citeren.

Upovanje – Alfred Schnittke: Concert voor Koor

2015-4 poster HVE

Upovanje – Concert voor Koor van Alfred Schnittke en werken van Tchaikovsky, Rachmaninov, Shostakovitch en Sviridov

Hollands Vocaal Ensemble Amsterdam en Brabants Kamerkoor o.l.v. Fokko Oldenhuis

18 april 2015 20.15 u. Den Bosch, Sint Catharinakerk
19 april 2015 16.00 u.  Amsterdam, Dominicuskerk

PROGRAMMA

Peter Ilitsj Tchaikovsky: Twee koren uit de Chrisostomos Liturgie (1878)
– Gezang der Cherubijnen
– Ja, waardig is het

Sergei Rachmaninov:  Concert voor Koor (1893)

Dimitri Shostakovitch: Drie gedichten van revolutionaire dichters op. 88 (1951)
– De ter dood veroordeelden
– De negende januari
– De laatste salvo’s verstomden

Gregory Sviridov: Reveille uit Poesjkin’s bloemlezing (1979)

PAUZE

Alfred Schnittke: Concert voor Koor (1986)

Voor het project Upovanje slaan het Hollands Vocaal Ensemble (HVE) Amsterdam en het Brabants Kamerkoor (BKK) de handen ineen voor de uitvoering van het indrukwekkende Concert voor Koor van Alfred Schnittke. Naast Schnittke wordt gezamenlijk werk uitgevoerd van Tschaikovsky en Sviridov. Verder zullen beide koren afzonderlijk werken uitvoeren van Rachmaninov en Sjostakovitsj.

Het programma heeft de titel Upovanje meegekregen, het Russische woord voor hoop. Het is de hoop waarover de Armeense tekstdichter Gregor Narekatsi rond het jaar 1000 spreekt, door de Russische componist Alfred Schnittke op muziek gezet in het vierde deel van zijn Concert voor Koor uit 1986. De hoop dat door te zingen verwondingen van lichaam en ziel zullen helen, als een reinigende mystieke ervaring.

In de actualiteit van vandaag zouden we wensen dat het zingen van deze monumentale koorcompositie een bijdrage zou kunnen leveren aan de hoop op herstel van de verstoorde politieke en ideologische relaties tussen Rusland en de Westerse wereld.

Alfred_Schnittke_1934-1998